Ziekteverzuim kun je verdelen in vier soorten, zegt Rijnbeek. De eerste daarvan is het witte verzuim. Dat kennen we allemaal: “Dat is het medisch verzuim: de gebroken benen, mensen die ernstig ziek zijn, de ziektegevallen waar geen vraagtekens bij te zetten zijn. Maar dat zichtbare verzuim is het topje van de ijsberg”, zegt Rijnbeek. “Het maakt maar 15% uit van de totale verzuimlasten van een werkgever.”
Grijs verzuim: beïnvloedbaar
Het grootste deel zit dus onder water. Daar hoort bijvoorbeeld ook het grijze verzuim bij, dat zorgt voor 30% van al het verzuim. “Grijs verzuim is bijvoorbeeld een werknemer die nog een dagje thuisblijft als hij weer beter is, of iemand die op maandag niet komt omdat het de avond ervoor uit de hand gelopen is.”
Deze vorm van verzuim is beïnvloedbaar, zegt Rijnbeek. “Het kan bijvoorbeeld te maken hebben met de leidinggevende: heeft een leidinggevende geen goede band met de groep, dan is de drempel om te verzuimen ook lager.”
Zwart verzuim: frauduleus
Zwart verzuim beslaat 5% van het totaal. “Dat is het frauduleuze verzuim: de collega die zich ziekmeldt, maar ’s avonds toevallig wel in beeld komt bij de wedstrijd Tottenham – Ajax. Hier zijn vrije dagen voor en geen verzuimdagen.”
Roze verzuim: onzichtbaar
Maar dan blijft er alsnog liefst 50% ‘onzichtbaar’ verzuim over; dit noemen we het roze verzuim. “In tegenstelling tot het witte, grijze en zwarte verzuim kun je deze variant niet zien of voelen binnen het bedrijf”, zegt Rijnbeek. “De helft ervan bestaat uit mensen die wel aanwezig zijn op de werkvloer, maar niet voldoende kunnen presteren omdat ze niet goed in hun vel zitten. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn: ruzie thuis, geldproblemen, mantelzorg verlenen. Je kunt het verzuimpercentage dat je rapporteert dus gerust verdubbelen. Gemiddeld zitten we nu op zo’n 5% zichtbaar verzuim in Nederland, maar in werkelijkheid verliezen we dus 10% van onze arbeidsproductiviteit.”
Neem een arbeidsconflict, geeft Rijnbeek als voorbeeld. “In dat geval is een ziekmelding roze verzuim. Je kunt wel werken, maar voelt je niet in staat om goed te presteren. Als je er op dag 1 een mediator bij betrekt, kun je onderzoeken of er nog een manier is om wel samen verder te gaan.”
Middelen om roze verzuim aan te pakken
Er zijn genoeg middelen om roze verzuim aan te pakken en dat heeft veel te maken met aandacht voor de medewerker. “Eigen regie van medewerkers wordt steeds belangrijker. Leidinggevenden worden nu gecoacht om het goede gesprek aan te gaan met hun mensen. Dat is de eerste stap in het voorkomen van roze verzuim”, geeft Rijnbeek aan.
Adviseur als toegevoegde waarde
Bij mkb-bedrijven kan het lastiger zijn om dat goede gesprek te voeren, juist omdat daar de lijnen kort zijn en iedereen elkaar kent. “In het mkb is het roze verzuim in de basis niet zo groot. Maar door die sterke sociale contacten wordt niet alles gedeeld, omdat de kans groot is dat de baas het ook hoort. En die baas voert minder snel dat gesprek: die is gestart om te ondernemen en niet om tien of twintig mensen aan te sturen. Dat is begrijpelijk. Juist die bedrijven zijn er gebaat bij om een beroep te doen op hun adviseur en de verzuimverzekeraar als business partners.”
De adviseur en de verzekeraar kunnen de werkgever – die wel het gesprek aangaat met de medewerker - ondersteunen met een netwerk van professionals, zoals een psycholoog of een budgetcoach. Gebruik de adviseur en de verzuimverzekeraar voor de mogelijkheden die de verzekering biedt, tipt Rijnbeek. “Controleer ook of de verzuimverzekering nog aansluit bij de wensen en actuele omstandigheden en of de premie nog marktconform is. Doe bijvoorbeeld de gratis premiecheck op onze website.”
Een verzekeraar biedt vaak ook een preventiebudget waar je als werkgever gebruik van kunt maken. Dat is nog maar bij weinig organisaties bekend, zegt Rijnbeek. “Terwijl er een gezamenlijk belang is om dat goed in te zetten voor alle betrokken partijen. Voorkom je verzuim, dan is dat goed voor de werknemer, de werkgever én de verzekeraar.”
Verzuimcijfer indicatie maatregelen
Het verzuimcijfer is op zichzelf al een indicatie van welke preventieve maatregelen je kunt nemen. Dat speelt met name bij de grotere bedrijven. “In de praktijk blijkt dat het verzuim boven de 2,5% vaak te maken heeft met de cultuur en de managementstijl. Zit je boven de 4,5% verzuim, dan heeft dit vaak te maken met het naleven van afspraken. Dat kan in simpele dingen zitten: meldt een werknemer zich persoonlijk ziek bij een leidinggevende of via Whatsapp?
Verzuimcijfers boven de 7% wijzen op een organisatieprobleem, zegt Rijnbeek. “Het kan bijvoorbeeld gaan om een bedrijf met veel vacatures, waar veel mensen voor het einde van de proeftijd vertrekken. Dan moet je echt iets gaan doen aan de inrichting van je organisatie zelf.”
Verzuim legt een probleem bloot
Verzuim is geen geïsoleerd probleem, besluit Rijnbeek. “Verzuim legt een probleem bloot. En waarom zou je focussen op omzetgroei terwijl de winst aan de achterkant wegloopt in de vorm van productiviteitsverlies? Als het verzuim met 1% daalt, boek je al een mooie winststijging met minder inspanningen.”
Dit artikel is gesponsord door VLC en Partners.
