Versterking positie klokkenluiders dwingt bedrijven interne procedures aan te scherpen

Klokkenluiders hebben in 2023 veel vaker vermoedens van misstanden gemeld bij het Huis voor Klokkenluiders. Reden hiervoor is onder meer de gestegen aandacht voor grensoverschrijdend gedrag.

Een monteur bij een Nederlandse bakfietsfabrikant meldt misstanden. Als de werkgever de arbeidsovereenkomst wil ontbinden, gaat de rechter hier niet in mee.

De bescherming voor klokkenluiders is door een Europese richtlijn uitgebreid. Dit dwingt bedrijven hun interne procedures aan te scherpen. In deze checklist lees je wat je moet doen.

De Tweede Kamer heeft vlak voor kerst 2022 het wetsvoorstel aangenomen dat de Wet huis voor klokkenluiders wijzigt. De Eerste Kamer behandelt dit wetsvoorstel op korte termijn. Er verandert veel. Bestaande klokkenluidersregelingen moeten worden aangepast. Enkele wijzigingen worden hieronder belicht.

Er komt een Europese klokkenluiderswet die garandeert dat werknemers die misstanden rapporteren over bijvoorbeeld corruptie, belastingontwijking of overtreding van milieuregels zijn beschermd tegen ontslag, degradatie of vervolging.

Maar één op de drie werknemers durft ermee naar buiten te komen als er iets mis is bij zijn werkgever. Eén op de zeven zegt dat er een angstcultuur binnen de eigen organisatie heerst.

Het was maar een klein berichtje in de krant: Oud-decaan Universiteit Tilburg opgepakt voor fraude. "Oud-decaan Arie de R. (…) is woensdag aangehouden op verdenking van fraude. De R. zou met geld dat was bedoeld voor de begeleiding van promovendi bedrijven van familie hebben ingehuurd: een schoonheidssalon van zijn nicht en later een adviesbureau van zijn neef." Hij wordt verdacht van valsheid in geschrifte, oplichting en witwassen.

Werknemers die weten dat hun werkgever ongeoorloofde prijsafspraken maakt, kunnen dit voortaan anoniem melden bij de EU. De Europese Commissie belooft de klokkenluiders dat hun naam niet op straat komt te liggen.