Prof. dr. Jeff Gaspersz: 'Laat medewerkers innovatie omarmen'

Zomaar een instelling voor gehandicaptenzorg, ergens in het land. Een van de cliënten begint plotseling te schreeuwen, en slaat wild om zich heen. Een gevaar voor zijn omgeving, zou je denken. En dus ligt het voor de hand om de man even te isoleren: in een aparte ruimte, met wat rustgevende medicatie.

Dat is inderdaad zoals dat in veel zorginstellingen gebeurt – maar niet in deze. Want recentelijk heeft het management een innovatie doorgevoerd: Triple-C. “Hierbij richt je je als verpleegkundige niet meteen op dat problematische gedrag”, zegt Prof. dr. Jeff Gaspersz, hoogleraar Innovatie aan de Nyenrode Business Universiteit. “In plaats daarvan probeer je te analyseren waarom die man dat gedrag op dat moment vertoont. Van welke niet vervulde menselijke behoefte is hier sprake?  Want dan kun je dit soort incidenten in de toekomst wellicht voorkomen.” Gaspersz verzorgt het college HR & Innovatie: de rol van HR bij innovatie' tijdens de wintercollegereeks HR Essenties op 8 en 9 december 2020.

Rol HR

Een nieuwe werkwijze dus, een innovatie. En juist in de huidige coronacrisis hebben we innovatie volgens hem hard nodig. HR moet volgens Gaspersz in dit soort trajecten een grote rol spelen.

Terug naar het voorbeeld van de zorginstelling. “Dat aanpakken van dat probleemgedrag, daar zijn die zorgmedewerkers natuurlijk aan gewend. Dus voordat ze kunnen overstappen naar Triple-C, moeten ze wel goed zijn voorgelicht en opgeleid. En nu we toch bezig zijn: dit alles vergt ook een nieuw wervings- en selectiebeleid. Want er zijn massa’s daadkrachtige zorgmedewerkers die in veel organisaties goed zouden gedijen. Maar je ziet onmiddellijk… die gaan nooit wennen aan Triple-C.”

Een nieuwe manier van werven en opleiden dus – maar daarmee is de rol van HR niet uitgespeeld. Want zoals gezegd: Triple-C is een vorm van innovatie. En bij innovatie is het heel belangrijk om medewerkers de nieuwe manier van werken te laten omarmen. Of, nog een stapje ambitieuzer: om hen enthousiast te maken - niet alleen voor deze innovatie, maar ook voor die nog volgen.

Projecten

Volgens Gaspersz kan dat het best met allerlei kleine projecten. “Ik was eens uitgenodigd bij een Waterschap, en daar organiseerden ze een Innovatiemarkt. In een grote hal stonden tientallen kraampjes, en in ieder van die kraampjes lieten teams zien met welke innovatie ze bezig waren. Wat me het meest is bijgebleven, is de impact op de collega’s. Je hoorde werkelijk allerlei soorten reacties. Bijvoorbeeld: 'O, zijn jullie dáármee bezig!’ Of: ‘Dat idee had ik ook al - maar dan net iets anders.' Of gewoon: 'Wat werk ik toch in een innovatieve organisatie!' Mensen kregen zin om eraan bij te dragen.”

>>> Tip: Een innovatieboek van Gaspersz is gratis te downloaden.

Of neem de gemeente Zwolle. “Daar creëerde HR een innovatiecafé”, zegt Gaspersz. “En om de collega’s te inspireren, hadden ze sprekers uitgenodigd. Die kwamen uit allerlei sectoren behalve de overheid: sport, wetenschap en kunst. Erik Hulzebosch hield daar bijvoorbeeld een prachtig verhaal over de innovatie in het schaatsen. Van de eerste primitieve ijzers tot de klapschaats. En de medewerkers, die haalden daar allerlei zaken uit die ze konden benutten voor hun eigen werk.” Zo'n café zou nu prima online gehouden kunnen worden, zegt hij. "Het gaat om het principe erachter."

Innovatie-challenge

Maar het mooiste voorbeeld was wel de actie bij een grote pensioenuitvoerder. “Daar organiseerden ze een innovatie-challenge”, vertelt Gaspersz. “24 uur konden teams met medewerkers onder hoge druk werken aan een specifiek idee. En het eindresultaat presenteerden ze aan de directie. Het resultaat: zeven pilots en drie prijswinnaars. Die laatsten kregen geld en tijd om hun idee verder uit te werken.”

Maar nu komt het: de medewerkers uit de vier andere teams kregen een tweede kans. “Zij mochten hun idee verbeteren”, zegt Gaspersz. “En ze konden daarbij terugvallen op hulp van hun collega's. Je begrijpt: dat was ook de hoofdgedachte achter de hele challenge. Het ging de directie niet eens om al die uitgewerkte plannen. Nog veel belangrijker was het samenwerken aan innovatie. Want uiteraard werden die collega's net zo enthousiast als die medewerkers die oorspronkelijk waren uitgenodigd. En de organisatie werd weer een beetje innovatiever.”