Waar veel organisaties nog curatief hard aan de slag zijn met zieke medewerkers of wellicht al een stap hebben gezet richting preventief gezondheidsbeleid. Nemen wij je in dit artikel nog een stap verder mee in de wereld van amplitie. Het vergroten van bevlogenheid als belangrijke tegenhanger van de burn-out zou vanuit onze overtuiging de volle aandacht verdienen.
Burn-out en bevlogenheid, de wetenschap
De combinatie van stress- en hulpbronnen bepaald hoeveel energie iemand uit het werk haalt. Valt de balans negatief uit kost werk energie. Dit kan leiden tot burn-out gerelateerde klachten. Valt de balans echter positief uit, lever het werk juist energie op. Dit is wat tot bevlogenheid leidt.
Prof. Dr. Arnold Bakker en Prof. Dr. Wilmar Schaufeli zijn een van de meest vooraanstaande onderzoekers als het gaat om het ontwikkelen van inzichten in de samenhang tussen werkdruk, burn-out en bevlogenheid. In de afgelopen 20 jaar is steeds meer belangstelling ontstaan voor de positieve tegenhanger van burn-out: bevlogenheid (‘work engagement’). Daar waar het bij burn-out dus gaat om een mentale toestand van uitputting, gaat het bij bevlogenheid juist om mentale vitaliteit.
Naast dat bevlogenheid veel aandacht heeft gekregen van de wetenschap, raakt ook het bedrijfsleven steeds meer geïnteresseerd. Wetenschappers richten zich met name op de opkomst van de positieve psychologie, die zich toelegt op de bestudering van menselijke kracht en het optimaal functioneren. De interesse vanuit het bedrijfsleven heeft meer te maken met het feit dat niet zozeer de ‘gezonde’ werknemers het verschil maken, maar juist de gemotiveerde en gedreven medewerkers die met inzet en passie hun werk doen.
Hoe breng je bevlogenheid in kaart?
Nu we weten wat bevlogenheid is, wordt het interessant om er achter te komen hoe wij dit binnen onze organisaties inzichtelijk kunnen maken.
Het Job Demands-Resources model (Demerouti et al., 2001; Schaufeli & Bakker, 2004) wordt als wetenschappelijk kader gebruikt om de relaties tussen werkkenmerken, werkbelevingen en werkgedrag in kaart te brengen. Het model veronderstelt dat hoge werkeisen (job demands) leiden tot stressreacties en ongezondheid (het uitputtingsproces), terwijl het beschikken over veel energiebronnen (job resources) leidt tot hogere motivatie en productiviteit (het motivationele proces).
In het JD-R-model wordt bevlogenheid gezien als een essentiële, mediërende schakel in dit motivationele proces. Dat wil zeggen: het model veronderstelt dat de aanwezigheid van energiebronnen via bevlogenheid expliciet leiden tot positief werkgedrag zoals minder verzuim, minder verloop of meer productiviteit.
De bevlogenheid van medewerkers wordt binnen het JD-R model onder andere gemeten aan de hand van:
- De mate van energie en levendigheid die medewerkers in het werk ervaren
- De mate van betrokkenheid en toewijding die medewerkers ervaren
- De mate van werkplezier en flow die medewerkers ervaren
Van curatie naar amplitie
Als we weten hoe het staat met onze bevlogenheid is het vervolgens aan de beleidsmakers om hier op te gaan investeren. Het mooie aan investeren in bevlogenheid is dat het toepasbaar is voor al je medewerkers. Wanneer het namelijk gaat om het bevorderen van bevlogenheid is er noch sprake van curatie, noch van preventie, maar van wat amplitie wordt genoemd. Ter verduidelijking; bij burn-out interventies gaat het altijd om het behandelen (curatie) en voorkómen (preventie) van een negatieve toestand. Bij bevlogenheid interventies gaat het daarentegen juist om het versterken van een positieve toestand (amplitie). Amplitie betekent het versterken, vergroten en vermeerderen. Daarmee is het bereik van amplitie groter dan dat van curatie of preventie.
Zoals hierboven ook al gesteld is amplitie toepasbaar op alle medewerkers en niet alleen op degenen met (beginnende) gezondheidsklachten. Daarmee hebben in principe alle medewerkers baat bij een dergelijke positieve, op verbetering gerichte benadering. Dat maakt interventies op dit domein altijd impactvol.
Waarom investeren in de bevlogenheid van medewerkers?
Het lijkt misschien een inkopper zo aan het einde van dit artikel maar er zijn dus vele redenen waarom investeren in bevlogenheid voor organisaties belangrijk is. Hieronder hebben wij als afsluiting toch nog een aantal redenen voor je opgesomd:
- Mensen zijn meer proactief en nemen persoonlijk initiatief;
- Ze kunnen hoge(re) doelen stellen omdat ze zich competent voelen;
- Zijn intrinsiek gemotiveerd en daardoor bereid een stapje meer te doen;
- Zijn coöperatief en staan meer open voor samenwerking;
- Mensen ervaren meer positieve emoties waardoor ze beter in staat zijn informatie te verwerken;
- Ze zijn gezond en daardoor minder toch wellicht vrijwel nooit afwezig op het werk.
De Nationale Conferentie Vitaliteit 2022
Bevlogenheid wordt dus door wetenschappers samen met vitaliteit beschouwd als misschien wel de belangrijkste tegenhanger van stress en burn-out. Toch is volgens onderzoek de minderheid van medewerkers bevlogen en valt hier enorme winst te behalen in de meeste organisaties.
De kans is dus groot dat ook in jouw organisatie veel onbenut potentieel aanwezig is op het gebied van bevlogenheid. Tijdens de Nationale Conferentie Vitaliteit wordt daarom aandacht besteed aan dit belangrijke onderwerp. Onder andere door de bekendste wetenschappers van dit moment op dit onderwerp; Prof. Dr. Wilmar Schaufeli en Prof. Dr. Arnold Bakker. Want vitale mensen vitaliseren anderen!
Bronvermelding: Schaufeli, W., & Bakker, A. (Eds.). (2013). Burnout en Bevlogenheid. In, De psychologie van arbeid en gezondheid (p. 305-322). Bohn Stafleu van Loghum.
