1. Het laatste HR-nieuws

  2. Actueel & juridisch gecheckt

  3. Direct antwoord op je vraag

De leidraad voor elke organisatie: geef experimenteerruimte

Iedereen heeft de mond vol van de noodzaak om te veranderen en te innoveren. Maar in de praktijk geven managers vaak te weinig ruimte aan innovatieprocessen, aan leren, aldus wetenschapper, docent en schrijver Tjip de Jong.

De leidraad voor elke organisatie: geef experimenteerruimte

Hij is met zijn podcast net over de 100.000 downloads heen. Steeds meer mensen weten de ‘Tjipcast’ van Tjip de Jong te vinden. Geen wonder, want deze onderzoeker en wetenschapper heeft boeiende standpunten en een prikkelende boodschap.

Een paar jaar geleden trok hij veel aandacht met zijn boek Verslaafd aan organiseren, waarin hij een aantal verslavingen van organisaties op de korrel nam: van tenenkrommende strategiedagen tot complexe verantwoordingsdocumenten, van nutteloze vergaderingen tot energieslurpende controlemechanismen, van beoordelingen waar niets mee gebeurt tot als ‘ambities’ vermomde holle frasen.

Sluipmoordenaars

Stuk voor stuk zinloze routines waar organisaties verslaafd aan zijn geraakt. En net zo lastig om vanaf te komen als een verslaving aan drank of drugs, signaleert De Jong. Die verslavingen fungeren in praktijk volgens hem als sluipmoordenaars, die verandering tegenhouden.

Kunnen we zonder managers?

Zie in je organisatie dan maar eens te komen tot duurzame verandering... De Jong heeft zich sowieso altijd al verwonderd over de taaiheid binnen organisaties, hun onvermogen om zelfs de meest eenvoudige dingen snel voor elkaar te krijgen. Maar de huidige coronacrisis leidt nu, naast alle narigheid, in ieder geval wél tot een onverwachte veranderprikkel, zegt De Jong: "Ik hoor vanuit verschillende organisaties dat de besluitvorming nu opeens veel sneller gaat. En daarnaast dat ze door het online overleg in feite veel minder managers nodig hebben."

Over Tjip de Jong

Tjip de Jong (1980) is organisatieadviseur en onderzoeker. Hij bestudeert en adviseert mensen (in organisaties) die werk maken van verandering, leren en innovatie. De Jong schreef meerdere boeken: onder andere een sprookjesboek voor managers (We presteerden nog lang en gelukkig) samen met Simon van der Veer; in Spiekbriefjes voor topmanagers bundelde hij alle bruikbare managementmodellen; en in Verslaafd aan organiseren reflecteerde hij op de stand van zaken in verandermanagement. Hij gebruikt daarbij verslaving als metafoor en perspectief op organisatieverandering. De Jong is als gastdocent verbonden aan onder andere de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. Zijn podcasts zijn te vinden op www.tjipcast.nl.

Meer horen van Tjip de Jong? Bezoek op 12 februari het Managementboek-seminar ‘De essentie van cultuur – Van cultuurshock naar duurzame verandering’. Zie www.managementboek.nl/cultuur.

Zeker dat laatste zal hij toejuichen, in zijn promotie-onderzoek stelde hij eerder dat management slecht was en dat organisaties eigenlijk best zonder managers konden. "Dat standpunt was nogal radicaal, daar ben ik wel van teruggekomen, haha. Het is fijn om gewoon een goede manager te hebben. De praktijk van zelfsturende teams laat ook zien dat een manager soms best handig kan zijn."

"Het is veelzeggend dat verreweg de meeste organisaties nog klassieke machtsstructuren kennen. Dat is iets filosofisch, mensen willen gewoon macht, willen de baas spelen, dat zit in ons."

Geef ruimte om te leren en te veranderen

De Jong waarschuwt managers voor hun neiging om vaak om de hete brij heen te draaien (een ‘risico’ is steevast een ‘uitdaging’) en voor hun voorkeur voor beheersen in plaats van vernieuwen: "Iedereen heeft de mond vol van innoveren. Hoe disruptiever, hoe beter."

Maar in praktijk geven managers volgens hem veel te weinig ruimte aan innovatieprocessen, aan leren. "Wil je mensen laten leren, en van daaruit laten veranderen en innoveren, dat moet je hen wel experimenteerruimte geven. En tijd. Niet willen optimaliseren en gaan voor een snel resultaat, maar medewerkers de gelegenheid geven om dingen uit te proberen. Waarbij er ook best eens iets mis mag gaan. Maar ja, dat staat wel haaks op de neiging van veel managers om toch vooral te willen controleren."

Veranderen is moeilijk

En dan kan je wel wíllen veranderen, maar dat is in praktijk heel moeilijk, vervolgt De Jong: "Probeer maar eens om een maand lang vroeg op te staan. Ik ben zelf laatst gestopt met cola drinken, wat voor mij echt een verslaving was. Zelfs dat vond ik al verschrikkelijk moeilijk! Ik kreeg hoofdpijn, ging meer koffie drinken… en zo is het met veel routines. We willen zo graag veranderen, maar doe het maar eens."

Wil je mensen laten leren, en van daaruit laten veranderen en innoveren, dat moet je hen wel experimenteerruimte geven”

Hij vertelt dat hijzelf ooit deel uitmaakte van een groot vernieuwingsproject: "Ik was de projectleider. Die organisatie moest kantelen, we hadden heuse Versnellingskamers, et cetera. Maar uiteindelijk zat ik gewoon notulen te schrijven in een stuurgroep, en moest ik mensen achter de broek aan zitten. Voor ik het wist, was ik onderdeel geworden van het systeem." Een van zijn lessen: om echt (en duurzaam) te veranderen, moet de urgentie heel groot zijn, want anders gebeurt er helemaal niks.

Continu verbeteren en feedback geven

De Jong is de laatste jaren veel actief in de onderwijssector, zowel als organisatie-adviseur en als docent-voor-docenten. Aan de UvA geeft hij het vak ‘Learning in organisations’, aan een Zwolse pabo doceert hij over leiderschap & organisatieverandering. De Jong: "In het onderwijs wemelt het van de verandertrajecten. Terwijl leerkrachten het al zo enorm druk hebben. Maar aan de kern, gewoon goed les geven en weten hoe je kennis overdraagt, wordt weinig tijd besteed. Dat geldt ook voor zoiets basaals als orde houden."

In het onderwijs wemelt het van de verandertrajecten”

"Wat de onderwijswereld in mijn ogen wel erg goed doet, is kalibreren: een proces van continu met elkaar blijven praten over het vak en eventuele veranderingen. Samen reflecteren op gewenste en ongewenste resultaten en elkaar voortdurend feedback blijven geven. Die vorm van continu verbeteren zou de leidraad moeten zijn voor iedere organisatie."

Dit artikel is gesponsord door Managementboek.

'CSRD helpt interessante inzichten te vergaren'

'CSRD helpt interessante inzichten te vergaren'

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een richtlijn die bedrijven in de (nabije) toekomst verplicht te rapporteren over hun impact op mens en klimaat. ADP Nederland heeft hierin al flinke stappen gezet.

Het Open Netwerk: al tien jaar aan de wieg van HR-innovatie 

Het Open Netwerk: al tien jaar aan de wieg van HR-innovatie

Het HR-netwerk Open van Centraal Beheer bestaat inmiddels tien jaar en heeft de afgelopen jaren al geleid tot diverse innovatieve oplossingen voor actuele uitdagingen. Open wil HR in staat stellen wetenschappelijke en praktijkkennis te vergaren en te delen. Managing consultants Noor Kok en Tom van Disseldorp leggen uit hoe en doen een oproep: "We maken graag kennis met inspirerende HR-verantwoordelijken."  

ESG-ambities realiseren: dit kan HR doen

ESG-ambities realiseren: dit kan HR doen

Steeds meer bedrijven en organisaties hebben een duurzaamheidsstrategie. Daarbinnen staat huisvesting hoog op de prioriteitenlijst. Het is echter de vraag of die ESG-ambities haalbaar zijn in de krappe kantorenmarkt. Terwijl ze wel mede bepalend zijn voor de aantrekkingskracht op jong talent. "Een integrale ESG-blik, inclusief die van HR, is cruciaal."

YER breidt met overname Avantgarde Experts weer uit in Duitsland

YER breidt met overname Avantgarde Experts weer uit in Duitsland

YER Global heeft Avantgarde Experts overgenomen, een Duitse wervingsspecialist in de mobiliteits- en technologiesector. Met deze tweede Duitse overname dit jaar groeit YER in Duitsland tot bijna 1.500 gedetacheerde professionals.

'Personeelsdossiers vaak nog niet op orde'

'Personeelsdossiers vaak nog niet op orde'

Een beetje HR-afdeling heeft alle papieren documenten inmiddels wel gedigitaliseerd. Maar daarmee begint het pas, want er valt nog heel wat te optimaliseren aan personeelsdossiers. Projectmanager Herma Kroon van Karmac HR Solutions legt uit waarom dat een must is.

Gedragscode grensoverschrijdend gedrag: hier moet je als HR aan denken

Gedragscode grensoverschrijdend gedrag: hier moet je als HR aan denken

Het is belangrijk dat je als werkgever grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer tegengaat. Veel werkgevers hebben echter nog geen gedragscode ingevoerd. Er komt daarom mogelijk een verplichte gedragscode grensoverschrijdend gedrag. Waar moet je aan denken?

Hier moet HR op letten bij het kiezen van een verzuimverzekering

Hier moet HR op letten bij het kiezen van een verzuimverzekering

Een nieuwe verzuimverzekering kiezen is voor HR vaak geen eenvoudige klus. Het aanbod is immers groot. Zie jij door de bomen het bos niet meer? De aandachtspunten op een rij.

Meer medewerkers naar kantoor: verleiden, verplichten of allebei? 

Meer medewerkers naar kantoor: verleiden, verplichten of allebei?

Het beleid rond hybride werken behoeft aanpassing. De verdeling van werktijd op kantoor en thuis vraagt om een betere balans tussen het individuele belang van de medewerker en het collectieve belang van het team en de organisatie. Er is behoefte aan meer samenwerking en verbinding (belonging). 

Vitaliteitsmanager van het Jaar Sam Henke (Stedin) in het midden, (v.l.n.r.) omringd door Diederik Gallas (Gezond in Bedrijf), Judith Pouw (St. Antoniusziekenhuis), Bonny de Vries (Transavia) en Rob Koelewijn (Zilveren Kruis).

Vitaliteitsmanager van het jaar: 'Hulp bij schulden scheelt tonnen...

Wanneer is de balans tussen leiderschap, cultuur en vitaliteit optimaal? Een kleine 200 vitaliteitsmanagers probeerden tijdens het jaarlijkse Wellbeing & Vitaliteitsevent een antwoord te vinden op die vraag. "Een vitale cultuur is de sleutel tot een gezondere organisatie", zegt Rob Koelewijn, manager Gezond Ondernemen van Zilveren Kruis.

Maurits Tofohr: "Genoeg redenen voor HR om de keuze voor een cateringpartner serieus aan te pakken."  (Foto: Diederik van der Laan / Dutch Photo Agency)

Werken aan vitaliteit? 'HR, neem de catering eens onder de loep'

Een lekker en gezond aanbod van eten en drinken staat hoog op de wensenlijst van medewerkers die bij een nieuwe werkgever aan de slag gaan. Traditionele cateraars spelen daar nog onvoldoende op in, vindt Maurits Tofohr, die daarom Join Program opzette. "Als je mensen wilt die vitaal en gezond blijven zodat ze langer kunnen doorwerken, moet je aanpassingen doen aan je catering."

Mantelzorgers: een groeiende uitdaging voor HR

Mantelzorgers: een groeiende uitdaging voor HR

Werkgevers hebben vaak geen weet van de impact die mantelzorg heeft op medewerkers en de organisatie. Fello biedt hierin ondersteuning en ontzorgt de mantelzorger én de werkgever. "Met de mantelzorgscan brengen we in kaart hoe groot de mantelzorgdruk in de organisatie is en welke impact die heeft."

Meer flexibiliteit voor werkgever bij re-integratie?

Meer flexibiliteit voor werkgever bij re-integratie?

Het concept-wetsvoorstel 'Wijziging re-integratieverplichtingen in het tweede ziektejaar van werknemers bij kleine en middelgrote werkgevers' moet kleine en middelgrote werkgevers meer 'wendbaar maken bij hun re-integratie-inspanningen'. Wat houdt dit in en wat wordt het vervolg?

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.