De standpunten van GroenLinks-PvdA die van invloed zijn op HR worden hieronder verder uitgewerkt.
Duurzame inzetbaarheid
In de strijd tegen de arbeidsmarktkrapte wil de partij, samen met sociale partners, het onderwijs en de regio komen tot een zogeheten 'werk-ontwikkel-aanpak'. Deze aanpak bevat afspraken om innovatief te werken, mensen op te leiden en vitaal te houden, met als doel hen zo inzetbaar te maken op de plekken waar ze het hardst nodig zijn. Als voorbeelden noemt de partij: voor de klas, aan het bed en in uniform.
Werknemers die door de energietransitie baan in de fossiele sector verliezen, worden met behoud van inkomen begeleid naar een duurzame functie, inclusief scholing indien nodig. De partij van voorman Frans Timmermans noemt het kolenfonds, dat in 2019 met een financiële injectie van de overheid werd opgericht, hierbij als voorbeeld.
Leven lang leren en ontwikkelen
Iedere Nederlander krijgt in de plannen een leerrecht voor om- en bijscholing. De overheid zorgt samen met het bedrijfsleven voor een ontwikkelbudget dat gedurende het gehele werkzame leven kan worden ingezet. Via de eerdergenoemde 'werk-ontwikkel-aanpak' wil de partij investeren in om-, her- en bijscholing, evenals in zij-instroom. Dit draagt bij aan duurzame inzetbaarheid én aan het verhogen van de productiviteit, zodat meer mensen kunnen worden ingezet in sectoren als techniek, bouw en installatie, kinderopvang, zorg en onderwijs.
De opleidingen voor vakmensen in deze sectoren worden uitgebreid en zij-instromers krijgen extra ondersteuning. Bijvoorbeeld in het onderwijs, waar ze vanaf de start van hun opleiding betaald worden om een inkomensval te voorkomen. Ook komt er betere begeleiding voor beginnende docenten. GroenLinks-PvdA wil daarnaast brancheopleidingen voor mensen met een beperking erkennen en bekostigen.
Werk en WW
GroenLinks-PvdA gaat door met de banenafspraak om meer banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Een van de doelgroepen voor deze extra banen zijn mensen die onder de Participatiewet vallen en niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen. GroenLinks-PvdA wil deze wet vervangen door een nieuwe Wet op de bestaanszekerheid.
De verkorting van de WW wordt teruggedraaid: de langdurige WW gaat naar 2 jaar, en de kortdurende WW voor mensen die ten minste een half jaar hebben gewerkt, van 3 naar 6 maanden.
Arbeidsvoorwaarden en omstandigheden
Om de personeelstekorten in de mobiliteitssector tegen te gaan, wil de partij de arbeidsvoorwaarden bij vervoersbedrijven verbeteren, in samenspraak met de vakbonden.
Ook de arbeidsomstandigheden op Schiphol worden aangepakt. Bij zware belasting van werknemers wordt voortaan snel ingegrepen, met oog voor hun welzijn. Voor nachtwerk gaan strengere eisen gelden.
Verder wil de partij een Groot Loonakkoord sluiten met bonden en werkgevers: een hoger loon in ruil voor investeringen in infrastructuur, onderzoek en technologie. Het minimumloon moet daarbij worden verhoogd naar € 18 per uur voor iedereen van 18 jaar en ouder.
Opbouw pensioen
Werkgevers worden verplicht een 'goede' pensioenregeling aan te bieden. Ook zelfstandigen gaan pensioen opbouwen. Wie langer door wil werken, krijgt daarvoor de ruimte.
Geen ongelijke beloning
Via de Wet gelijke beloning worden werkgevers verplicht aan te tonen dat er geen ongerechtvaardigde loonverschillen bestaan tussen mannen en vrouwen. Daarmee wordt de bewijslast omgekeerd.
Verzekeren tweede ziektejaar
Het plan is om het tweede ziektejaar collectief en publiek te verzekeren voor alle werkgevers. Grote werkgevers ontlasten daarmee het mkb bij de loondoorbetaling tijdens ziekte. Of zoals de partij het zelf verwoordt: grote werkgevers tonen zich solidair met middelgrote en kleine bedrijven.
Daarnaast pakt de partij het arbeidsongeschiktheidsstelsel aan en verlaagt de WIA-drempel.
Verschillende contractvormen
Werkgevers die mensen niet in vaste dienst nemen, gaan meer betalen; werkgevers die dat wél doen, worden beloond. Het aantal flexibele contracten moet overal naar beneden. Medisch specialisten komen in dienst, en voor salarissen - ook die van bestuurders en aandeelhouders (winstuitkeringen) - wordt een maximum ingesteld. GroenLinks-PvdA wil een einde maken aan nuluren- en oproepkrachten. Er blijven dan 3 vormen van contacten over:
- Werknemer in loondienst, met een vast of tijdelijk contract.
- Uitzendkracht voor tijdelijk werk, moeilijke voorspelbare werkzaamheden of bij uitval door ziekte.
- Zzp’er voor werk dat geen onderdeel is van de organisatie en niet behoort tot de reguliere werkzaamheden. Of voor werk dat wél tot de reguliere bedrijfsactiviteiten behoort, maar waarvoor bijzondere kennis vereist is.
Verzekeringen voor werknemers en zzp'ers
De kostendekkendheid van de premie voor werknemersverzekeringen wordt bekeken. Voor zzp’ers komt er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, waarbij de opdrachtgever een 'eerlijke bijdrage' levert.
Woon-werkverkeer werknemers
Werknemers krijgen straks, naast een maximale reiskostenvergoeding, ook recht op een minimale vergoeding. De werkgever gaat de OV-reiskosten volledig vergoeden. Voor automobilisten wordt elektrisch rijden de norm; de leasesector gaat uiterlijk in 2030 volledig over op elektrische auto’s.
Plannen rond verlof
Geboorte- en rouwverlof worden in de plannen van deze partij uitgebreid. Ook ouders van ernstig zieke of zorgintensieve kinderen kunnen aanspraak maken op verlof. Ouderschapsverlof wordt verlengd en kinderopvang wordt een publieke voorziening. Het kortdurende mantelzorgverlof wordt uitgebreid, en werknemers krijgen recht op mantelzorg met een vergoeding. Bevrijdingsdag (5 mei) en Keti Koti (1 juli) worden aangewezen als nationale feestdagen.
Vertrekboetes en concurrentiebeding
Om rechtsgeldig te zijn, moeten werkgevers vertrekboetes en concurrentiebedingen zwaarder motiveren. De partij wil voorkomen dat jongeren aan het begin van hun carrière worden klemgezet. Dat past niet bij de visie op de arbeidsmarkt van de toekomst die vraagt om meer autonomie en keuzevrijheid.
Meer winst en zeggenschap voor werkenden
De partij wil ondernemingsraden bij kleine bedrijven 'versterken'. Ze pleit voor het benoemen van werknemers in de raden van commissarissenen voor het laten meeprofiteren van personeel bij winst van grote ondernemingen. Krijgt de top een bonus? Dan deelt de rest van het personeel ook mee in het succes. Daarnaast krijgt het personeel inspraak bij de maximale salarisverschillen op de werkvloer.
D&I en veilig werkklimaat
Raden van bestuur en commissarissen mogen voor maximaal 60% bestaan uit personen van hetzelfde gender. De overheid geeft het goede voorbeeld op het gebied van diversiteit en inclusie, onder meer via benoemingen en gelijke beloningen.
Naast maatregelen als een vertrouwenspersoon, klachtenprocedure en gedragscode, komt er een kenniscentrum voor sociale veiligheid en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit centrum kan ook onderzoek doen naar specifieke gevallen.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De plicht tot maatschappelijk verantwoord ondernemen wil GroenLinks-PvdA vastleggen.
Harder en strenger op foute constructies
GroenLinks-PvdA belooft een harde aanpak van werkgevers die werknemers 'op vakantie in de WW sturen' of onzekere contracten aanbieden voor structureel werk. De partij wil strenger handhaven op schijnconstructies met 'werknemer, tenzij'. Daarbij wordt specifiek gekeken naar platformwerkers, met als eerste focus de maaltijd- en pakketbezorging.
Meer grip op arbeidsmigratie
Er komt meer sturing op arbeidsmigratie en een einde aan regelingen die laagbetaalde arbeid subsidiëren. Ook komt er verbod op 'schimmige constructies die tot uitbuiting leiden', belooft de partij.
De kennismigrantenregeling voor een vergunning voor arbeidsmigranten van buiten de EU wordt aangescherpt. De expatregeling wordt afgebouwd en de ETK-regeling afgeschaft. Bedrijven die vervuilend zijn of een negatief maatschappelijk effect hebben, moeten hiervoor gaan betalen.
Daarnaast pleit de partij voor een sociale vooruitgangsclausule in Europese verdragen om sociale rechten te beschermen en uitbuiting van arbeidsmigranten tegen te gaan, bijvoorbeeld door het principe 'gelijk loon voor gelijk werk in hetzelfde land'.
Doorlenen van uitzendkrachten wordt verboden en ten minste 85% van het personeel moet in vaste dienst zijn. Het detacheren van derdelanders onder een bepaalde inkomensgrens of met een uitzendcontract wordt eveneens verboden. Voortaan moet de werkgever zelf de verblijfsvergunning voor derdelanders aanvragen, niet het uitzendbureau.
Voor uitzendbureaus komt een vergunningsplicht. Bij discriminatie wordt deze vergunning ingetrokken. De arbeidsinspectie wordt versterkt en boetes worden verhoogd. De vleesindustrie krijgt een uitzendverbod en de au-pairregeling wordt afgeschaft. Daarnaast worden werkgevers verplicht mee te betalen aan huisvesting en onderwijs voor arbeidsmigranten en hun meekomende gezinsleden.
Asielzoekers en statushouders aan het werk
Asielzoekers moeten na 6 maanden in de procedure aan het werk kunnen. Of al binnen een maand volledig, als het perspectief op inwilliging duidelijk is. De tewerkstellingsvergunning wordt afgeschaft.
