“Je ziet ze overal. De mensen van Generatie D. Een generatie die niet toekijkt maar doet.” Zo begint een spannend gemonteerde tv-commercial van Defensie met beelden van mensenredders, saluerende soldaten en kameraden die elkaar een high-five geven. De boodschap is duidelijk: Defensie is hard op zoek naar personeel.
De krijgsmacht heeft hoge uitstroomcijfers. In 2022 waren er 3.600 vacatures, vooral voor banen als sergeant en officier, maar ook in de techniek en ICT. Maandelijks komen twintig tot veertig medewerkers terecht bij de afdeling Employability. De reden kan zijn dat ze vrijwillig vertrekken of boventallig zijn, of hun contract loopt af. Defensie heeft in totaal meer dan 67.000 medewerkers.
“Je zou kunnen denken: waarom zoveel werven als er ook mensen uit moeten”, reageert Reina Berends, hoofd Employability. “Maar bij Defensie krijgen soldaten en korporaals een tijdelijk contract dat eindigt rond hun 35e jaar. Elke drie tot vijf jaar veranderen zij van functie. Zo ontwikkelen zij zich in hun loopbaan.”
Bij Defensie veranderen soldaten en korporaals elke 3 tot 5 jaar van functie”
Als contracten aflopen, matcht de achtergrond van medewerkers niet altijd met de banen waar een tekort aan is. Als zij niet verder willen of kunnen bij Defensie, hebben ze recht op WW. Met de vakbonden wordt momenteel overlegd of de manschappen, net als (onder)officieren, een vaste aanstelling kunnen krijgen.
Bij Defensie werken 360 loopbaanbegeleiders, consulenten arbeidsmobiliteit en employability-adviseurs, drie benamingen voor ongeveer dezelfde functies. Berends vertelt dat zij niet centraal worden aangestuurd, maar via afdelingen zoals Marine of Landmacht. Die versnippering leidt ertoe dat schaars personeel niet altijd behouden blijft. Vandaar dat gezocht wordt naar een meer centrale regie.
Nu zijn er in elk geval nog drie functies met verschillende titels, al ligt bij de loopbaanbegeleiders meer de nadruk op advies en hulp bij arbeidsmarktoriëntatie, mogelijke studies en solliciteren. Consulenten zijn meer gericht op het zoeken van banen. Reina Berends: ’Het zijn ook verschillende types medewerkers: de eerste meer mensgericht, de tweede meer ondernemend.”
Gecertificeerd
De afspraak dat alle loopbaanprofessionals bij de krijgsmacht Noloc-gecertificeerd moeten zijn, is eind 2021 met de beroepsvereniging gemaakt. Ook de Nederlandse Spoorwegen en financiële dienstverlener Achmea hebben deze voorwaarde in hun vacatures staan. Om dit keurmerk te behalen én behouden, moeten loopbaanprofessionals hun vakkennis en werkwijze elke vier jaar laten toetsen. Ze mogen het bijbehorende huiswerk in werktijd doen. Ook de kosten komen voor rekening van hun werkgever.
Reina Berends: “(Her)certificering kost tijd, daar hoor ik collega’s weleens over. Maar ik vind het goed dat er een norm is waaraan alle loopbaanprofessionals in onze organisatie moeten voldoen. Op mijn afdeling ben ik ook bezig om kwaliteitszorg in te voeren. In een lerende organisatie als Defensie zou die standaard moeten zijn.”
Ze noemt het keurmerk een extra stimulans om loopbaanbegeleiding op een hoger niveau te tillen. De kwaliteitsnormen en de benodigde competenties die Noloc heeft beschreven gebruikt ze als leidraad, ook bij het aannemen van nieuwe collega’s. Voor HR zou ze ook zo’n keurmerk willen. “Wij hebben het niet vaak genoeg inhoudelijk over ons vak. Over processen en systemen praten we regelmatig, maar over het voeren van goede gesprekken met medewerkers veel minder. Laat staan wie erbij zitten. We zouden collegiale toetsing, supervisie en bijscholing moeten stimuleren.”
Vrije rol
Bij de afdeling Employability werken in drie regio’s ongeveer 35 loopbaanbegeleiders, consulenten arbeidsmobiliteit en adviseurs externe contacten. De laatste groep netwerkt veel met bedrijven en overheidsinstellingen in de buurt. Het lukt regelmatig om banen te vinden, bijvoorbeeld bij justitiële inrichtingen en beveiliging.
De zoektocht voor een jonge korporaal zonder diploma’s mondde bijvoorbeeld uit in een baan als controleur van brandstoffen in de scheepvaart – een vrije rol die bij hem past. En een Defensie-medewerkster die de NAVO adviseerde kon bij de Belastingdienst beginnen als specialistisch accountant.
Al zijn dit succesverhalen, de in- en doorstroom van personeel vraagt veel inspanning en tijd. Dat er tegelijkertijd veel medewerkers vertrekken heeft volgens een recente personeelsrapportage ook te maken met de arbeidsvoorwaarden, de balans privé/werk en te weinig doorgroeimogelijkheden. Al helpt het dat Defensie er in 2022 vijf miljard euro bij heeft gekregen en de salarissen met 8,5 procent omhoog zijn gegaan.
Met een vrijwillig dienjaar hoopt de krijgsmacht jongeren – betaald – kennis te laten maken met de militaire wereld. Defensie heeft er onlangs 150 verwelkomd en in het eerste kwartaal van 2024 komt er een nieuwe lichting bij. Reina Berends: “Ik hoop natuurlijk dat ze blijven. Maar ik heb ook verteld dat als ze daar niet voor kiezen, ze evengoed recht hebben op loopbaanbegeleiding. Dat is goed werkgeverschap. Deze nieuwe talenten zijn onze ambassadeurs.”
Dit artikel is gesponsord door Noloc.
