De aandelenbeurzen daalden begin april fors, terwijl ook de lange rente in Europa kelderde. Dit heeft directe impact op werknemers met een persoonlijk pensioenvermogen, zoals binnen een beschikbare premieregeling of bij verzekeraars en PPI’s. Een dalend rendement én lage rente betekenen vaak: minder pensioeninkomen.

Onder het nieuwe pensioenstelsel krijgt uiteindelijk iedereen een persoonlijk pensioenvermogen, waardoor de impact van de markt nog zichtbaarder en individueler wordt. Pensioenfondsen die nog niet zijn overgestapt, werken vooralsnog met de dekkingsgraad als graadmeter. Die komt bij tegenvallende rendementen en lage rente onder druk te staan, waardoor indexatie beperkt of helemaal niet mogelijk is. Voor deelnemers voelt dit als een stap terug. Het roept vragen op: is mijn pensioen straks nog wel voldoende? Moet ik mijn pensionering uitstellen? Of heb ik nog opties om bij te sturen?

Tijdig inzicht voorkomt stress

Financiële stress ontstaat vaak door een gebrek aan inzicht. Medewerkers die pas kort voor hun pensioen nadenken over hun situatie, kunnen zich overvallen voelen door de te maken keuzes en onzekerheden. Tijdig overzicht kan veel spanning wegnemen. HR hoeft geen pensioenexpert te worden, maar kan wel helpen om het onderwerp strategische pensioenplanning op de agenda te zetten. Denk aan vaste gespreksmomenten vanaf een bepaalde leeftijd of communicatie rondom life-events.

“Pensioenplanning begint idealiter al rond het vijftigste levensjaar,” zegt Kim Thönissen, pensioenadviseur bij Howden. “Dan is er nog genoeg ruimte om keuzes te maken die écht verschil kunnen maken. Denk aan het aanpassen van het risicoprofiel, het bijstellen van verwachtingen of het bijsparen.”

Strategische aanpak in drie fases

Een goede pensioenplanning volgt een duidelijke structuur:

1. Rond 50 jaar: inzicht en oriëntatie. Wat is er opgebouwd? Wat zijn de wensen? En welke beleggingsrisico’s passen daarbij? Dit is het moment om de initiële wensen te verkennen en voorbereidende keuzes te maken.
2. Rond 60 jaar: plannen concretiseren. Nu ontstaat een concreter beeld van de pensioenwensen en het verwachte pensioeninkomen. De medewerker kan scenario’s laten uitwerken: wanneer wil ik stoppen? Wanneer stopt mijn partner? Kan ik vermogen of andere inkomensbronnen inzetten? En
   wat betekenen marktontwikkelingen voor deze keuzes?
3. Jaar voor de pensioeningang: keuzes maken en uitvoeren. Denk aan het benutten van het shoprecht (indien mogelijk), wil ik een hoog-laag-uitkering? of wil ik het partnerpensioen uitruilen voor een hoger ouderdomspensioen? Daarnaast moet er een keuze worden gemaakt tussen een vaste of variabele pensioenuitkering. Een goed doordachte voorbereiding voorkomt last-minute stress en teleurstelling.

Voor HR levert deze fasering ook voordelen op: verwachte uitstroom wordt beter voorspelbaar en personeelsplanning kan daarop worden afgestemd. Kortom een win/win situatie voor werkgever en werknemers!

Meer inzetbaarheid, minder onzekerheid

Werknemers die hun financiële toekomst begrijpen, voelen zich rustiger en zijn vaak langer gemotiveerd inzetbaar. Pensioenstress werkt immers door in werkgeluk en productiviteit. Door tijdig duidelijkheid te bieden, ontstaat er ruimte voor eigenaarschap en vertrouwen.
“Een medewerker die begrijpt waar hij staat en welke keuzes hij heeft, raakt minder snel in paniek bij dalende koersen of lage rente,” aldus Thönissen. “Pensioen wordt dan geen bron van zorgen, maar van grip.”

Ook het imago van goed werkgeverschap krijgt hierdoor een impuls. Niet alleen voor oudere medewerkers, maar juist ook voor jongere generaties die zien dat financiële begeleiding en levensfasebewust HR-beleid serieus worden genomen.

Wat kan HR praktisch doen?

Een goede communicatiestrategie hoeft niet ingewikkeld te zijn. Belangrijk is dat het onderwerp pensioen bespreekbaar wordt en in vaste structuren terugkomt. Denk aan:

• Vaste communicatie op leeftijdsmijlpalen (bijvoorbeeld vijftig, zestig jaar).
• Samenwerking met gespecialiseerde pensioenadviseurs zoals Howden, die individuele begeleiding bieden.
• Uitleg over keuzemogelijkheden en beleggingsrisico’s, passend bij het risicoprofiel van de medewerker.
• Opstellen communicatieplan, gekoppeld aan life-events en pensioendata.

Meer informatie over deze pensioencommunicatie-aanpak vind je op de website.

De diverse keuzes die medewerkers rond hun pensioen kunnen maken, kunnen uiteindelijk resulteren in een pensioen dat 10 tot soms wel 30 procent hoger uitkomt dan wanneer zij tot de pensioendatum afwachten. Zonder begeleiding worden deze beslissingen vaak niet of pas op het laatste moment genomen.

Pensioen als strategisch HR-instrument

Strategische pensioenplanning biedt meer dan financiële begeleiding. Het is een middel om duurzame inzetbaarheid vorm te geven, uitstroom te regisseren en vertrouwen op de werkvloer te versterken.

Organisaties die dit goed aanpakken, profiteren van:

• meer rust en overzicht bij oudere medewerkers;
• soepelere opvolgingsplanning;
• hogere werknemerstevredenheid;
• en een sterker werkgeversimago.

Meer verdieping?

In de gratis te downloaden e-paper Strategische Pensioenplanning vind je praktische handvatten voor HR, zoals het opstellen van een communicatieplan en het organiseren van pensioengesprekken.

Dit artikel is gesponsord door Howden.